Ulica Częstochowska w Tarnowskich Górach

---

Przebieg

Ulica Częstochowska w Tarnowskich Górach jest drogą, która rozpoczyna swój bieg tuż przed dworcem kolejowym, zlokalizowanym w dzielnicy Śródmieście-Centrum. Ta ulica, okrążając parking przy dworcu PKP, kieruje się na zachód, w stronę dworca autobusowego, który został otwarty w 2013 roku.

Na skrzyżowaniu z ulicą Piłsudskiego ulica skręca w kierunku północnym. Następnie, po przebyciu około 330 metrów, dochodzi do kolejnego skrzyżowania z ulicą Pokoju, gdzie skręca na wschód.

Dalej trasa kontynuuje swój bieg pod wiaduktem kolejowym, który powstał w latach 1892-1893. Ulica ta wkrótce wchodzi w obszar dzielnicy Lasowice, zmieniając kierunek na północno-wschodni. Ostatecznie kończy się na skrzyżowaniu z Obwodnicą, stanowiącą część drogi wojewódzkiej nr 908.

Nazwa

Jak zauważa Jan Nowak, tarnogórski kronikarz z okresu międzywojennego, opisywana ulica była znana mieszkańcom jako Częstochowska już przed wiekami. To określenie wywodzi się z tradycji pielgrzymkowych, ponieważ prawdopodobnie od roku 1630 rozpoczęto nią wędrówki do Częstochowy, które zostały zakazane przez władze pruskie w 1764 roku.

W drugiej połowie XIX wieku, gdy w Tarnowskich Górach wprowadzono oficjalne oznaczenia ulic, nadano jej niemiecką nazwę Georgenbergerstraße. Ta nazwa była pochodną od Miasteczka Śląskiego, w stronę którego prowadziła. Ulica zachowała tę nazwę również w trakcie II wojny światowej.

Od 25 maja 1925 roku, aż do wybuchu II wojny światowej w 1939 roku, obowiązywała nowa nazwa – ulica Lasowicka, która odnosiła się do pobliskiej osady Lasowice. Zmieniono ją na tę związaną z Częstochową dopiero po zakończeniu wojny, w 1945 roku, kiedy to ulica Częstochowska zyskała na nowo swoją tożsamość.

Historia

Trakt łączący Tarnowskie Góry z Miasteczkiem Śląskim ma bogatą historię, która sięga XVI wieku, kiedy to oba miasta zaczęły istnieć. W XIX wieku droga zyskała aktualny kształt, a między 1873 a 1875 rokiem została utwardzona. W 1858 roku, w ramach budowy linii kolejowej łączącej Tarnowskie Góry i Opole, szosa do Miasteczka wprowadzona została pod nowo powstałym wiaduktem, natomiast Górnośląskie Koleje Wąskotorowe skrzyżowały się z tą drogą na jednym poziomie.

W latach 1892-1893, w pobliżu istniejącego wiaduktu, dodano nowy, na którym umieszczono tory dla grupy manewrowej „Pb” oraz kolei wąskotorowej. Natomiast w latach 1927-1930 w pobliżu rzeki Stoły powstała jedna z najnowocześniejszych wówczas biologicznych oczyszczalni ścieków w Polsce – oczyszczalnia Śródmieście, której budowa była prowadzona przez firmę Bamag-Meguin z Kolonii. W 2011 roku zakończono jej działalność na rzecz Centralnej Oczyszczalni Ścieków w Sowicach-Repecku.

Podczas II wojny światowej, wiadukt kolejowy nad ulicą Częstochowską, podobnie jak wiadukty nad ulicami Sienkiewicza i Fabryczną, został wysadzony przez saperów Wojska Polskiego. Celem tych działań była próba utrudnienia ruchu wojsk niemieckich. Niestety, uszkodzone zostały także dwie nastawnie w pobliżu tej ulicy. Chociaż wszystkie te obiekty szybko odbudowano przez niemieckie władze okupacyjne, ich historia jest znacząca dla tego regionu.

Rok 1969 przyniósł zmiany w strukturze komunikacyjnej, kiedy to oddano do użytku obwodnicę Tarnowskich Gór. W wyniku tego, końcowy odcinek ulicy Częstochowskiej uległ przekształceniu. Pierwotnie skręcała ona na północ w około 250 metrów przed obecnym skrzyżowaniem z obwodnicą, kierując się w stronę Miasteczka Śląskiego. Obecnie natomiast, łączy się z obwodnicą w formie skrzyżowania „T”.

W miejscu, gdzie była dawniej wiodąca ulica Częstochowska, w listopadzie 1974 roku przeniesiono pierwszą stację benzynową CPN w Tarnowskich Górach, wcześniej usytuowaną na placu Kaczyniec, w centrum miasta.

W październiku 2006 roku, podczas weekendowego zamknięcia przejazdu pod wiaduktem z powodu nowego dywanika asfaltowego, autobusy MZKP Tarnowskie Góry musiały jeździć objazdem przez ulice: Nakielską, Hutniczą i Lasowicką. Po kolejnych problemach, w czerwcu 2017 roku, rozpoczęto remont wiaduktu, co wiązało się z wymianą niektórych elementów konstrukcyjnych i dostosowaniem podpór budynku do nowych rozwiązań, co skutkowało zamknięciem drogi przebiegającej pod wiaduktem. Prace, które pierwotnie miały zakończyć się w kwietniu 2018, zostały ostatecznie sfinalizowane na początku lipca tego samego roku, a objazdy były podobne do tych, które zastosowano w 2006 roku.

Budynki

Ulica Częstochowska w Tarnowskich Górach to miejsce o bogatej historii, gdzie znajdują się liczne wartościowe budynki. Warto zwrócić uwagę na:

• zespół stacji kolejowej Tarnowskie Góry, który został zbudowany w 1857 roku. Część obiektów zespołu widnieje w Gminnej Ewidencji Zabytków Miasta Tarnowskie Góry, a należą do nich:
• budynek dworca z 1888 roku, znajdujący się pod adresem ul. Częstochowska 1C,
• magazyn z lat 1885-1914,
• stara lokomotywownia z 1883 roku,
• wieża ciśnień z 1913 roku, stworzona według projektu Pauckela i Teuschera z dyrekcji kolei w Katowicach (wówczas niem. Kattowitz). Obecnie w wieży umiejscowiony jest pub przy ul. Częstochowskiej 9,
• budynek z 1889 roku, który pierwotnie pełnił rolę biura ekspedycji towarowej, a później zamieniony na mieszkania dla zwrotniczych – ul. Częstochowska 5,
• domy mieszkalne dla robotników z 1895 roku, które są trzykondygnacyjne, podpiwniczone i posiadają strych; jeden z nich jest 6-rodzinny – ul. Częstochowska 1, a drugi 12-rodzinny – ul. Częstochowska 3.

Do Gminnej Ewidencji Zabytków wpisano także:

• 12-rodzinny dom mieszkalny dla niższych urzędników kolejowych z 1906 roku, według projektu Kressina i Vigenera – ul. Częstochowska 12,
• kamienicę z ok. 1895 roku – ul. Częstochowska 28,
• budynki mieszkalne powstałe na początku XX wieku – ul. Częstochowska 36, 44, 46, 54,
• krzyż przydrożny z 1936 roku, znajdujący się przed posesją przy ul. Częstochowskiej 60.

Komunikacja

Odcinek ulicy Częstochowskiej, stanowiący drogę powiatową, to jednojezdniowa droga dwukierunkowa klasy G. Początkowy odcinek gminny tej drogi, który prowadzi od dworca kolejowego do skrzyżowania z ulicą Pokoju, ma formę jednokierunkowej drogi klasy L, oznaczonej numerem 270031S. Warto dodać, że fragment między ulicami Styczyńskiego i Pokoju pokryty jest kostką brukową.

Na podstawie danych z marca 2024 roku, komunikację na ulicy Częstochowskiej obsługują autobusy organizowane przez Zarząd Transportu Metropolitalnego, które kursują na następujących liniach:

• 87 (Tarnowskie Góry Dworzec – Żyglin Kościół),
• 145 (Tarnowskie Góry Dworzec – Bibiela Pętla),
• 615 (Rybna Lotników – Miasteczko Śląskie Osiedle),
• 745 (Tarnowskie Góry Dworzec – Lasowice Andersa – Tarnowskie Góry Dworzec),
• 749 (Tarnowskie Góry Plac Zembali – Stare Tarnowice GCR).

Wzdłuż ulicy znajdują się przystanki autobusowe Lasowice Częstochowska oraz Lasowice, co zapewnia wygodny dojazd dla pasażerów.

Mieszkalnictwo

Na podstawie danych zgromadzonych przez Urząd Stanu Cywilnego, na dzień 31 grudnia 2022 roku, ulica Częstochowska w Tarnowskich Górach może poszczycić się liczbą 181 zameldowanych osób na pobyt stały. Informacja ta podkreśla znaczenie tego obszaru w kontekście lokalnego mieszkalnictwa.

---

Oceń: Ulica Częstochowska w Tarnowskich Górach

---