Lasowice (Tarnowskie Góry)

---

Układ przestrzenny

W tej dzielnicy znajduje się dawny obszar wiejski, znany jako Lasowice, który jest usytuowany na prawym brzegu Stołów. Charakteryzuje się on zabudową zarówno jednorodzinną, jak i wielorodzinną.

W obrębie tej lokalizacji wyróżniamy kilka znaczących elementów:

• płuczki – większa, północna część, stanowiąca historyczną kolonię Tarnowskich Gór związaną z szerokimi płuczkami rud oraz późniejszą hutą żelaza,
• Osiedle Lasowice – przedwojenna kolonia domów, w której zamieszkiwali pracownicy PKP. Osiedle to usytuowane jest na lewym brzegu Stołów, a jego granice obejmują ulice: Korfantego, 3 Maja, Fabryczną, Reymonta, św. Wojciecha oraz Mokrej, które później zostały poszerzone o ulicę Moniuszki,
• Osiedle Generała Andersa i Osiedle Górne – budynki mieszkalne, które powstały w latach 70-80 XX wieku w ramach spółdzielczego osiedla,
• Osiedle Marii Rozpłochowskiej oraz Osiedle Dolne – znajdujące się w południowej części dzielnicy, w rejonie ulicy noszącej tę samą nazwę,
• Apartamenty Lasowice – nowoczesne osiedle deweloperskie, które zbudowano na południe od Osiedla Generała Andersa.

Nieopodal granic administracyjnych Lasowic znajdują się miejscowości, które niegdyś były częścią tej dzielnicy:

• Czarna Huta (niem. Hugohütte) – obszar przemysłowy, gdzie znajduje się kolonia Lasowic, nieopodal byłej celulozowni oraz późniejszych Zakładów Chemicznych „Tarnowskie Góry”. Z aktualną lokalizacją tej miejscowości można się zapoznać w dzielnicy Sowice,
• Kolonia Lasowice (niem. Kolonie Lassowitz) – obecnie przynależy do dzielnicy Śródmieście-Centrum. To pierwsza kolonia Lasowic, w której mieszkania usytuowane są w obrębie ulic Starej, Kochanowskiego oraz przyległej częścią ul. Nakielskiej.

Większa część obszaru dzielnicy znajduje się w zakresie kompleksu Lasów Lublinieckich, a także mieści stację rozrządową Tarnowskie Góry.

Nazwa

W poemacie Officina ferraria, który został napisany przez Walentego Roździeńskiego w 1612 roku, autor przedstawia interesującą tezę na temat pochodzenia nazwy miejscowości. Zgodnie z jego twierdzeniem, nazwa Lásowice wywodzi się od słowa lásu, co odnosi się do lasu, i jest przykładem ówczesnej ludowej etymologii.

Podobne zdanie na ten temat ma niemiecki geograf Heinrich Adamy, który również wskazuje, że nazwa Lassowitz pochodzi od polskiego słowa las. W odniesieniu do tarnogórskich Lasowic oraz wsi w powiecie oleskim, Adamy zwraca uwagę na najstarszą nazwę, jaką było Lassowice. W jego interpretacji znaczenie tej nazwy w języku niemieckim tłumaczy się jako „Walddorf”, co w języku polskim oznacza ‘leśna wieś’.

Historia

Wsie Lasowice oraz Sowice mają bogatą historię, sięgającą początku XVII wieku. Już od 1608 roku, a według niektórych źródeł nawet od 1603 roku, były one w posiadaniu miasta Tarnowskie Góry, które nabyło te tereny od lokalnych szlachciców – Dreslera i Blachy. Dobra te były przekazywane w dzierżawę, a w 1779 roku sprzedano je Erdmannowi von Larischowi za sumę 11 620 talarów, aby pokryć wydatki miasta.

Warto zaznaczyć, że Lasowice zostały włączone w granice Tarnowskich Gór przez Niemców w 1940 roku, stając się częścią dzielnicy Tarnowitz-Nord. W latach 1940-1941 utworzono w tej okolicy oboz zbiorczy, początkowo przeznaczony dla ludności cywilnej, w tym dla Żydów. Od 1941 roku oboz ten także służył do przetrzymywania radzieckich oraz brytyjskich jeńców wojennych, którzy byli kierowani do pracy na rzecz Stalagów VIII B (344) Lamsdorf oraz VIII D (VIII B) Teschen.

Po wkroczeniu Armii Czerwonej i ustanowieniu administracji polskiej, w Lasowicach zorganizowano oboz dla mieszkańców powiatu tarnogórskiego, którzy mieli być wysiedleni do Niemiec (w kategoriach I i II Volkslisty). 24 października 1945 roku Powiatowa Rada Narodowa w Tarnowskich Górach podjęła decyzję o likwidacji lasowickiego obozu, formalnie wnioskując do Urzędu Wojewódzkiego Śląsko-Dąbrowskiego w tej sprawie.

Po zakończeniu niemieckiej okupacji Lasowice przez krótki okres zyskały status samodzielnej gminy. Jedynie 1 grudnia 1945 roku ponownie stały się częścią Tarnowskich Gór. Na przestrzeni lat ich znaczenie i rozwój nieustannie rosły, a w 2020 roku na terenie Lasowic, przy ul. Polnej, otwarto strefę inwestycyjną o powierzchni 6,5 hektara.

Herb

W latach 2011–2015 dzielnica Lasowice posiadała własny herb, który odzwierciedlał ludową etymologię nazwy tej miejscowości. Zgodnie z uchwałą podjętą przez Radę Miejską w Tarnowskich Górach, zatwierdzoną 16 marca 2011 roku, herb przedstawiał:

(…) trzy świerki symbolizujące las, wrośnięte w ziemię. Ziemia i pnie drzew są barwy czarnej, korony drzew zielone. Tło tarczy godła jest niebieskie.

Transport

Transport drogowy

Jedną z kluczowych arterii w tej dzielnicy jest ulica Częstochowska, rozciągająca się z zachodu w kierunku północno-wschodnim. Umożliwia ona dotarcie z centralnej części Tarnowskich Gór w stronę Miasteczka Śląskiego. W trakcie swojego przebiegu, krzyżuje się ona z innymi drogami, takimi jak ulice Fabryczna, Lasowicka oraz Moniuszki, które są zlokalizowane na Osiedlu Lasowice. Ponadto, ul. Leśna prowadzi bezpośrednio w kierunku Osiedla Generała Andersa.

Warto także wspomnieć, że wschodni skraj Lasowic przecina droga wojewódzka nr 908, stanowiąca obwodnicę Tarnowskich Gór. Natomiast południowa granica dzielnicy jest wyznaczana przez ulicę Nakielską, która oddziela Lasowice od Śródmieścia-Centrum.

Komunikacja miejska

Na terenie tej dzielnicy funkcjonuje publiczny transport zbiorowy, który obejmuje przewozy autobusowe. Organizacja tych przewozów została powierzona Zarządowi Transportu Metropolitalnego z dniem 1 stycznia 2019 roku.

Aktualnie, według stanu z początku stycznia 2024 roku, przez Lasowice kursują autobusy, które zatrzymują się na następujących liniach:

• 87 (Tarnowskie Góry Dworzec – Żyglin Kościół),
• 145 (Tarnowskie Góry Dworzec – Bibiela Pętla),
• 151 (Miasteczko Śląskie Huta – Tarnowskie Góry Dworzec),
• 173 (Tarnowskie Góry Dworzec – Stroszek Kopalnia),
• 179 (Tarnowskie Góry Dworzec – Siedliska),
• 246 (Tarnowskie Góry Dworzec – Ożarowice Urząd Gminy),
• 614 i 615 (Rybna Lotników – Miasteczko Śląskie Osiedle),
• 646 (Tarnowskie Góry Dworzec – Orzech Kolejowa),
• 745 (Tarnowskie Góry Dworzec – Lasowice Andersa – Tarnowskie Góry Dworzec),
• 780 (Szarlej Kaufland – Stare Tarnowice GCR).

W Lasowicach znajdują się przystanki autobusowe, w tym: Lasowice Częstochowska, Lasowice, Lasowice Osiedle, Lasowice Leśna, Lasowice Andersa oraz Lasowice Osiedle Rozpłochowskiej. Dodatkowo, istnieją przystanki na żądanie, takie jak Lasowice Strzelnica oraz Lasowice Zalew.

Sport

W Lasowicach znajduje się aktywny klub piłkarski TS Iskra Lasowice, który posiada swoją siedzibę przy ulicy Generała Władysława Andersa 32. Zespół ten w sezonie 2019/2020 brał udział w rozgrywkach śląskiej A-klasy, wchodząc w skład grupy Bytom.

---

Oceń: Lasowice (Tarnowskie Góry)

---