Ulica Adama Mickiewicza w Tarnowskich Górach to jedna z kluczowych arterii tego malowniczego miasta. Przebiega przez centralną część miasta, znaną jako Śródmieście-Centrum, i stanowi ważną drogę powiatową klasy L nr 3298 S, należącą do powiatu tarnogórskiego.
Obecny układ ulicy został wytyczony w latach 1913–1914, a pierwotnie nosiła ona nazwę Bismarckstraße. Ulica została zaprojektowana jako dojazd do nowo powstałych koszar, które zrealizowano w tym samym okresie. Przy ulicy Mickiewicza znajdują się trzy historyczne budynki powojskowe, wzniesione w latach 1914–1917, które zostały wpisane do gminnej ewidencji zabytków na adresach 23, 25 oraz 27.
W połowie lat 50. XX wieku, w okolicy ulicy Mickiewicza, oddano do użytku Osiedle Mickiewicza, co znacząco wpłynęło na rozwój tego obszaru. Dodatkowo, ulice te stanowią także ważny węzeł komunikacyjny, ponieważ kursują tutaj autobusy realizujące usługi na zlecenie Zarządu Transportu Metropolitalnego.
Przebieg
Ulica rozpoczyna swój bieg od skrzyżowania z ulicą Powstańców Śląskich, która stanowi część drogi powiatowej nr 3299 S. Następnie kieruje się w stronę północy. W swojej trasie krzyżuje się z ulicą Tadeusza Kościuszki, która jest drogą powiatową nr 3292 S oraz ulicą Wojska Polskiego, będącą drogą gminną nr 270 334 S. Po mijaniu stadionu klubu TS Gwarek Tarnowskie Góry, ulica kończy swój przebieg na skrzyżowaniu z ulicą Bohaterów Monte Cassino, która jest częścią drogi powiatowej nr 3291 S.
Warto zauważyć, że na odcinku od skrzyżowania z ulicą Gen. Bema do skrzyżowania z ulicą Kościuszki, ulica Mickiewicza jest drogą jednokierunkową. Z kolei fragment od skrzyżowania z ulicą Kościuszki do wysokości posesji nr 41 wykonany jest z kostki brukowej.
Nazwa
Ulica Adama Mickiewicza w Tarnowskich Górach ma bogatą historię, która sięga rodzimych nomenklatur. Od momentu swojego powstania do 1925 roku, a także w okresie od 1939 do 1945 roku, nosiła nazwę Bismarckstraße, honorując pruskiego polityka Ottona von Bismarcka, który był kanclerzem Rzeszy. Po tym, jak miasto stało się częścią II Rzeczypospolitej w 1922 roku, nastąpiła istotna zmiana w nazewnictwie. Dopiero 25 maja 1925 roku urzędowo zmieniono niemieckie nazwy ulic i placów na ich polskie odpowiedniki, co zaowocowało nadaniem ulicy imienia Adama Mickiewicza.
Nazwa ta pozostała w użyciu aż do wybuchu II wojny światowej w 1939 roku, kiedy to znowu powrócono do jakże kontrowersyjnej niemieckojęzycznej nazwy. Ulica Adama Mickiewicza zyskała na powrót swoje imię w 1945 roku i od tego momentu aż do chwili obecnej nosi nazwisko wielkiego polskiego poety.
Historia
Niektóre z najwcześniejszych map przedstawiających wschodnie tereny Polski uwzględniają Sowice, wieś łączącą Tarnowskie Góry (niem. Tarnowitz) z okolicą. Mapa topograficzna Specialkarte der Oberschlesischen Bergreviere, wydana w Berlinie w 1883 roku, pokazuje bezimienną ścieżkę, która w obecnych czasach odpowiada współczesnej ulicy Mickiewicza.
Ulica, jaką znamy dzisiaj, została ukształtowana w latach 1913–1914, pełniąc rolę drogi prowadzącej do nowo wybudowanych koszar, które powstały na obrzeżach miasta. Koszary te były przeznaczone dla przenoszonego z Brzegu III Batalionu 156 Pułku Piechoty (3. Schlesisches Infanterie-Regiment Nr. 156), a ich układ tworzył zwartą strukturę ograniczoną z zachodu ulicą Mickiewicza, z południa ulicą Kościuszki, z północy Bohaterów Monte Cassino, a wschodnia część otoczona była budynkami biurowymi przy ulicy Sienkiewicza.
W okresie od 1945 do 1989 roku w byłym kasynie oficerskim, które znajdowało się na skrzyżowaniu ulic Kościuszki i Mickiewicza (przy ul. Kościuszki 9), funkcjonowała siedziba Wojskowej Komendy Uzupełnień. Po zakończeniu tego etapu, w latach 1989–2010, biuro przeniesiono do budynku sztabu 12 Pułku Kolejowego, mieszczącego się przy ul. Mickiewicza 27.
W 1954 roku rozpoczęto budowę Osiedla Mickiewicza, które zrealizowano w kwartale ulic Kościuszki, Mickiewicza, Wojska Polskiego i Okrzei. Osiedle prezentuje typową architekturę zakładowego osiedla robotniczego (tzw. ZOR) z czasów socrealizmu, a część tych budynków została poddana renowacji w latach 2014–2015, w tym termomodernizacji, choć bez przywracania oryginalnych gzymsów i opasek przy oknach.
W 2004 roku zrealizowano projekt budowy hipermarketu sieci Carrefour, który wymagał wyburzenia części dawnych budynków wojskowych, w tym bramy wjazdowej na teren koszar od strony ul. Kościuszki oraz schronu obserwacyjnego z lat 20. XX wieku. Inwestycja ta została sfinalizowana w 2006 roku. Do dnia dzisiejszego przetrwały niektóre budynki znajdujące się przy ul. Mickiewicza 23, 25 i 27, a także dawne kasyno usytuowane na skrzyżowaniu ul. Mickiewicza z ul. Kościuszki.
Budynki
Na koniec 2021 roku przy ulicy Mickiewicza w Tarnowskich Górach nie było żadnego obiektu zarejestrowanego jako zabytek. W latach 2010–2011 figurował tam budynek dawnego kasyna wojskowego, wzniesiony w latach 1914–1917, zlokalizowany na skrzyżowaniu z ulicą Kościuszki, którego oficjalny adres to ul. Kościuszki 9. Obiekt ten przez pewien czas pełnił funkcję siedziby Wojskowej Komendy Uzupełnień. Wpis do rejestru został dokonany 22 czerwca 2010 roku (numer rejestru A/230/10), lecz decyzja ta została uchylona przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego 26 maja 2011 roku. Budynek odznacza się trójkątnymi szczytami okiennymi, a na osi środkowej posiada łamany dach oraz kolumnowy portal zwieńczony półkolistym, łamanym szczytem.
Natomiast w Gminnej Ewidencji Zabytków Miasta Tarnowskie Góry zarejestrowano trzy obiekty, które, podobnie jak budynek kasyna, również powstały w latach 1914–1917:
- przy ul. Mickiewicza 23 – obecnie mieści przychodnię LUXarMED,
- przy ul. Mickiewicza 25,
- przy ul. Mickiewicza 27 – obiekt o modernistycznym stylu z elementami klasycystycznymi, który był kilkukrotnie przebudowywany; w 2010 roku został przejęty przez Wojskową Agencję Mieszkaniową. W 2014 roku dokonano gruntownego remontu, w trakcie którego przywrócono historyczne podziały okien i drzwi wejściowych, zrekonstruowano kamienno-ceglany cokół oraz lizeny na elewacjach, a część okien została powiększona. Zachowano kształt dachu z charakterystycznymi półokrągłymi nadświetlami. Wewnątrz obiektu powstało 12 mieszkań, w tym 9 mieszkań dwupokojowych oraz 3 mieszkania trzypokojowe.
Niektóre budynki przy ul. Adama Mickiewicza nie są zaliczane do zabytków, w tym:
- przychodnia lekarska Bi-Med – ul. Mickiewicza 8,
- Przedszkole nr 11 – ul. Adama Mickiewicza 18 (róg Kościuszki),
- opuszczony budynek tzw. „koszarowca” – ul. Mickiewicza 29,
- Wydział Geodezji Starostwa Powiatowego w Tarnowskich Górach – ul. Mickiewicza 41,
- salon mebli Bodzio – ul. Mickiewicza 43,
- część zabudowań kompleksu sportowego klubu TS Gwarek Tarnowskie Góry (w tym stadion) – ul. Wojska Polskiego 2.
Komunikacja
Na ulicy Mickiewicza w Tarnowskich Górach, według danych z grudnia 2022 roku, w regularnych odstępach czasu kursują autobusy, które zostały zorganizowane przez Zarząd Transportu Metropolitalnego. W ramach tej komunikacji, dostępne są następujące linie:
- 174 (z Sowic w Czarną Hutę do Bobrownik Śląskich),
- 189 (z Strzybnicy Kościelnej do Tarnowskich Gór Dworzec),
- 671 (z Pniowca Pętla do Tarnowskich Gór Dworzec),
- 736 (z Strzybnicy Szkoła do Tarnowskich Gór Dworzec),
- 744 (z Tarnowskich Gór Dworzec przez Tarnowskie Góry Towarową i z powrotem do Tarnowskich Gór Dworzec).
Na tej ulicy znajduje się przystanek autobusowy o nazwie Tarnowskie Góry Mickiewicza, co ułatwia mieszkańcom oraz odwiedzającym korzystanie z dostępnych połączeń komunikacyjnych.
Mieszkalnictwo
Na podstawie danych zebranych przez Urząd Stanu Cywilnego, na dzień 31 grudnia 2022 roku można stwierdzić, że przy ulicy Mickiewicza mieszkało łącznie 443 osoby. To liczba wskazująca na stałe zameldowanie mieszkańców w tej lokalizacji.
Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":
Ulica Częstochowska w Tarnowskich Górach | Ulica Główna w Tarnowskich Górach | Ulica Henryka Sienkiewicza w Tarnowskich Górach | Ulica Legionów w Tarnowskich Górach | Ulica Litewska w Tarnowskich Górach | Ulica Marszałka Józefa Piłsudskiego w Tarnowskich Górach | Ulica Opolska w Tarnowskich Górach | Ulica Pyskowicka w Tarnowskich Górach | Ulica Repecka w Tarnowskich Górach | Ulica Stanisława Wyspiańskiego w Tarnowskich Górach | Ulica Gliwicka w Tarnowskich Górach | Plac Towarzystwa Przyjaciół Dzieci w Tarnowskich Górach | Rynek w Tarnowskich Górach | Plac Gwarków w Tarnowskich Górach | Ulica Pokoju w Tarnowskich Górach | Ulica Krakowska w Tarnowskich Górach | Ulica Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Tarnowskich Górach | Ulica Górnicza w Tarnowskich Górach | Ulica Tadeusza Kościuszki w Tarnowskich Górach | Ulica Bytomska w Tarnowskich GórachOceń: Ulica Adama Mickiewicza w Tarnowskich Górach