Kamienica usytuowana przy ulicy Krakowskiej 16 w Tarnowskich Górach to niezwykły obiekt, który wzbudza zainteresowanie miłośników architektury. Jest to budowla z 1906 roku, która została wpisana do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego. Jej lokalizacja w śródmieściu Tarnowskich Gór, tuż przy północnej pierzei jednej z głównych ulic, nadaje jej wyjątkowego charakteru.
Kamienica ta nie tylko świadczy o bogatej historii miasta, ale również stanowi ważny element dziedzictwa kulturowego regionu. Jej architektura oraz rzemiosło budowlane, typowe dla przełomu XIX i XX wieku, przyciąga uwagę zarówno mieszkańców, jak i turystów odwiedzających te tereny.
Historia
Na terenie, który obecnie zajmuje budynek przy ulicy Krakowskiej 16, znajdował się niegdyś parterowy obiekt, nawiązujący architektonicznie do wielu podobnych domów, jakie można spotkać w Tarnowskich Górach, szczególnie z XVII i XVIII wieku. Wśród znanych przykładów architektury z tego okresu wyróżnia się Dworek Goethego, usytuowany przy ul. Górniczej. W 1865 roku, Constantin von Koschützki, wykonujący na zlecenie rodziny Benke prace związane z przebudową, nazwał budynek „starym”. Warto zaznaczyć, że w 1874 roku mistrz murarski Franz Mrowietz zajął się przebudową stajni znajdującej się w zapleczu, a w 1892 roku Daniel Scholz przeprojektował wejścia oraz okna. Nieruchomość ta w 1765 roku miała wartość 263 talarów, a w 1800 roku spadła do 220 talarów.
Historia obiektu w obecnej formie bierze swój początek w 1906 roku, kiedy to Alois Benke, mistrz tarnogórskiego cechu rzeźników, podjął decyzję o wzniesieniu nowej, okazałej kamienicy pod numerem 16, która miała wyróżniać się jako najwyższa przy Krakauerstrasse. Projekt kamienicy opracowany przez architekta Heinricha Pisczka został przedstawiony 25 stycznia 1906 roku. Zakładał wzniesienie trzypiętrowego budynku w stylu secesyjnym, przeznaczonego zarówno na cele mieszkalne, jak i handlowe. Projekt uzyskał akceptację budowniczego miejskiego Szameitke dnia 22 marca, jednakże technik budowlany Hahn zgłosił sprzeciw, z uwagi na nadmiar wysokości, niezgodnej z sąsiadującymi budynkami pod numerami 14 i 18.
W odniesieniu do pierwotnego projektu, zauważono również nieścisłości dotyczące wysokości kamienicy, które w rysunku przekroju wynosiły 14,75 m, podczas gdy w rysunku fasady podano 15,75 m. W odpowiedzi na te wątpliwości, Pisczek przygotował drugi, bardziej skromny projekt dwupiętrowego budynku, który został zaprezentowany 14 maja 1906 roku i następnego dnia zatwierdzony. Mimo że wprowadzono poprawki, Hahn wymusił dodatkowe obniżenie wysokości budynku o 13 cm, korygując ją z 13,18 m na 13,05 m, co stanowiło średnią wysokość dwóch sąsiednich kamienic, które sięgały odpowiednio 14,0 oraz 12,1 m. Wkrótce przystąpiono do realizacji projektu, a budowę oficyny dokończył Emanuel Dziuba w roku 1907. W 1911 i 1913 roku drobne modyfikacje przeprowadził Karl Korbsch.
W latach pięćdziesiątych XX wieku w miejscu dawnej kawiarni Seipolta na parterze kamienicy urządzono bar mleczny. Nad wejściem do lokalu umieszczono charakterystyczny szyld Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej Tarnowskie Góry z ul. Legionów, który miał długość 5 m oraz szerokość 0,5 m.
Obecnie, w kamienicy znajduje się bank oraz apteka na parterze, a na piętrze funkcjonuje szkoła językowa.
Architektura
Kamienica pod numerem 16 przy ulicy Krakowskiej w Tarnowskich Górach wyróżnia się swoją unikalną architekturą. Zbudowana w rzucie trapezu, posiada dwie boczne, nieozdobione oficyny. Jest to obiekt dwupiętrowy z użytkowym poddaszem, które podkreśla jego charakterystyczny styl. Zofia Krzykowska, historyk sztuki oraz długoletnia dyrektor Muzeum w Tarnowskich Górach, zauważa, że ta kamienica jest jedną z najcenniejszych secesyjnych budowli w całym województwie śląskim.
Na szczególną uwagę zasługuje falisty mansardowy dach, który został wykonany z drewna. Jego okapy wystają daleko przed lico budynku, co nadaje całości wyjątkowy wygląd. Charakterystyczne dla tego stylu mansardy mają formę połączonych niższych oraz wyższych łuków koszowych, które doskonale wpisują się w harmonijną kompozycję obiektu.
Elewacja kamienicy jest symetryczna i zachwyca swoją estetyką. Znajdują się na niej spiętrzone loggie balkonowe, które zamknięte są w łukach koszowych, umiejscowionych w bocznych osiach budynku. Dodatkowo, na płycinach i lizenach możemy zobaczyć bogate dekoracje, pełne motywów roślinnych, w tym wici kwiatowe, róże, wieńce laurowe oraz niezwykle dekoracyjne ślimacznice.
Pozostałe obiekty w kategorii "Kamienice i domy":
Dom Wieprzowskiego w Tarnowskich Górach | Kamienica przy Rynku 17 w Tarnowskich Górach (budynek południowy) | Kamienica przy Rynku 17 w Tarnowskich Górach (budynek północny) | Kamienica przy Rynku 13 w Tarnowskich Górach | Kamienica przy Rynku 16 w Tarnowskich Górach | Kamienica przy Rynku 18 w Tarnowskich Górach | Kamienica przy ulicy Krakowskiej 12 w Tarnowskich Górach | Kamienice podcieniowe w Tarnowskich Górach | Dom Gwarka w Tarnowskich Górach | Kamienica przy ul. Jana Bondkowskiego 1 w Tarnowskich Górach | Kamienica przy Rynku 8-9 w Tarnowskich Górach | Kamienica przy Rynku 14 w Tarnowskich Górach | Kamienica przy Rynku 10-10a w Tarnowskich Górach | Dom Sedlaczka w Tarnowskich Górach | Dom Petrascha w Tarnowskich Górach | Dom Padiery w Tarnowskich Górach | Dom Florczaka w Tarnowskich Górach | Dom Cochlera w Tarnowskich Górach | Kamienica przy Rynku 15 w Tarnowskich GórachOceń: Kamienica przy ulicy Krakowskiej 16 w Tarnowskich Górach