Dom Florczaka w Tarnowskich Górach


Dom Florczaka to zjawiskowa kamienica pochodząca z XVI wieku, która znajduje się w Tarnowskich Górach. Ze względu na swoje historyczne znaczenie, została wpisana do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego.

To jeden z najstarszych oraz najbardziej charakterystycznych budynków w tym mieście. Na przestrzeni lat przeszedł liczne przebudowy, co świadczy o jego bogatej historii i przemianach, jakie miały miejsce w Tarnowskich Górach. Interesującym faktem jest, że kamienica ta mogła służyć jako siedziba urzędów górniczych oraz ratusza, co dodaje jej znaczenia w kontekście lokalnej administracji i kultury.

Historia

Dom Florczaka w Tarnowskich Górach to miejsce o bogatej historii, które z pewnością zasługuje na szczegółowe omówienie. Został on wzniesiony po 1531 roku, a według lokalnych przekazów, do około 1562 roku był pierwszą siedzibą urzędu górniczego oraz pełnił funkcję ratusza. Dzięki temu zrozumiałe jest, dlaczego jedna z pobliskich ulic, nosząca nazwę Ratuszowa (dawniej niem. Rathausstrasse), zaczyna się właśnie w tym rejonie. To wydarzenie miało istotne znaczenie dla rozwoju miasta, bowiem był to pierwszy murowany budynek w Tarnowskich Górach.

W piwnicach Domu Florczaka zaaranżowane zostało miejskie więzienie, gdzie przetrzymywano grupę dwudziestu gwarków, zatrzymanych w wyniku głośnego buntu i strajku, który miał miejsce w 1534 roku. Przypuszcza się, że od 1562 roku, siedziba rady miejskiej przeniosła się do budynku pod numerem 13, usytuowanego przy nowo wytyczonym rynku – znanym jako Dom Bernharda.

W ciągu XIX i XX wieku, Dom Florczaka przeszedł prawie ciągłe przebudowy, co wpłynęło na jego obecny wygląd. W roku 1927 budynek stał się własnością kupca Florczaka, co przyczyniło się do nazwania go jego imieniem.

Według miejscowej legendy, w tym miejscu miało miejsce odkrycie pierwszej bryły srebra przez chłopa Rybkę w 1490 roku. Potwierdzeniem tej opowieści ma być rdzawa plama, wmurowana w ścianę domu na wysokości pierwszego piętra od strony zachodniej, która według ustnych przekazów jest pozostałością owego kruszcu. Plama ta znajduje się tuż nad pamiętną tablicą z 1930 roku, która opisuje dzieje tego niezwykłego budynku.

Architektura

Budynek ten to dwupiętrowa, podpiwniczona kamienica, zlokalizowana na fundamentach sięgających początku XVI wieku. Oryginalnie zaprojektowany jako parterowy z czterospadowym dachem, w późniejszym czasie zyskał dodatkowe piętra. Zachowane są historyczne mury i sklepienia, które charakteryzują się półokrągłymi kolebkami.

W sieni, na stropie zdobionym rozetą, znajduje się data 1664, co sugeruje, iż mogła to być jedna z późniejszych przebudów. Do piwnic prowadzą charakterystyczne drzwi klepkowe.

Jan Nowak, znany tarnogórski kronikarz z okresu międzywojnia, zostawił po sobie cenną relację na temat tego budynku. W swoim dziele Historische Nachrichten von Tarnowitz, opracowanym przez Carla Winklera, w ten sposób opisał Dom Florczaka:

„Kamienica ta niegdyś była ozdobą całego miasta i styl budynku każdego zachwycał. Każde okno, każdy dział odróżniał się od drugiego, bowiem była najważniejszą kamienicą w mieście i znajdowała się w rogu ówczesnego rynku (…)”

Budynek obecnie

Obecnie budynek pełni różnorodne funkcje, które są dostosowane do aktualnych potrzeb mieszkańców. Piętra tego obiektu wykorzystane są jako przestrzeń mieszkalna, co sprawia, że mieszkańcy mogą cieszyć się komfortem domowego zacisza.

Na parterze natomiast znajduje się kwiaciarnia, która oferuje bogaty wybór kwiatów oraz roślin, a także sklep zoologiczny, gdzie można zakupić produkty dla zwierząt.

Przypisy

  1. Fundacja Kruszce Śląska: ul. Gliwicka 6. [w:] Internetowe Vademecum Architektury Tarnowskich Gór [on-line]. vademecum-tg.pl, 2018. [dostęp 18.02.2019 r.]
  2. Marek Wojcik. Budynek przy ul. Gliwickiej 6 w świetle dokumentów archiwalnych. „Montes Tarnovicensis”, 09.2018 r. Oficyna „Monos”. ISSN 1640-0216.
  3. PAW. Więzienia tarnogórskie. „Montes Tarnovicensis”, 12.2008 r. Oficyna „Monos”. ISSN 1640-0216.
  4. Jan Nowak: Kronika Miasta i Powiatu Tarnowskie Góry: najstarsze dzieje Śląska i ziemi Bytomsko-Tarnogórskiej: dzieje pierwszego górnictwa w Polsce. Tarnowskie Góry: Księgarnia Polska Jana Nowaka, 27.1927 r. (reprint 2014 r.)
  5. polskaniezwykla.pl: Tarnowskie Kopalnie. [dostęp 17.09.2017 r.]
  6. a b Rejestr zabytków nieruchomych w województwie śląskim. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 19.07.2017 r.]
  7. a b c JanJ. Kwak JanJ., Tarnowskie Góry w okresie habsburskim (1526-1763), [w:] JanJ. Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 107, ISBN 83-911508-3-6.
  8. a b DanutaD. Szlachcic-Dudzicz DanutaD., Tarnowskie Góry w okresie habsburskim (1526-1763). Układ przestrzenny miasta i jego zabudowa, [w:] JanJ. Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 60–61, ISBN 83-911508-3-6.
  9. Broniec i in. 2009 r., s. 17.
  10. Hadaś 2000 r., s. 733.
  11. a b c Broniec i in. 2009 r., s. 81–83.
  12. a b c d e f g Janusz Modrzyński: Zabytki górnictwa kruszcowego. W: Tarnowskie Góry. Zarys rozwoju powiatu. Henryk Rechowicz (red.). Katowice: Śląsk, 1969, s. 144.

Oceń: Dom Florczaka w Tarnowskich Górach

Średnia ocena:4.63 Liczba ocen:15