W sercu Tarnowskich Gór znajduje się kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła, który jest miejscem kultu rzymskokatolickiego. Ta zabytkowa świątynia, zlokalizowana przy ulicy Gliwickiej, stanowi ważny element lokalnego dziedzictwa kulturowego.
Kościół odgrywa istotną rolę w życiu religijnym społeczności Tarnowskich Gór, przyciągając wiernych oraz turystów zainteresowanych historią i architekturą.
Historia
Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Tarnowskich Górach jest świadectwem bogatej historii, sięgającej XVI wieku. Świątynia została wzniesiona na istniejących już fundamentach katolickiej kaplicy, prawdopodobnie z lat dwudziestych tego stulecia.
W 1529 roku zbudowano pierwszy drewniany obiekt przez luteran, a już w 1531 roku przekształcono go w konstrukcję murowaną. Kolejne etapy rozbudowy to dodanie prezbiterium w 1545 roku oraz wieży, która powstała pomiędzy 1560 a 1563 rokiem.
W trakcie wojny trzydziestoletniej świątynia została odebrana protestantom i 1 lutego 1630 roku uroczyście przekazana katolikom, a dziesięć lat później, w 1670 roku, odbyła się jej konsekracja.
Forma wieży, z wyjątkiem modernizacji hełmu, który został wymieniony w 1798 roku, pozostała niezmieniona do dnia dzisiejszego. Zegar z 1586 roku, jeden z najstarszych w regionie, również przetrwał do współczesnych czasów.
W latach 1723–1724 wybudowano późnobarokową kaplicę św. Barbary, co wzbogaciło architekturę całego kompleksu. Następnie, w latach 1848–1851, przeprowadzono przebudowę w stylu neoromańskim, dodając nowy transept i prezbiterium.
Kościół był także poddawany restauracjom w latach dwudziestych oraz osiemdziesiątych XX wieku, co przyczyniło się do zachowania jego pierwotnego charakteru i urok. Historia tej znakomitej świątyni odzwierciedla nie tylko zmiany architektoniczne, ale także przejścia w religijnej karierze lokalnej społeczności.
Organy
Organy znajdujące się w Kościele Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Tarnowskich Górach zostały zbudowane przez Dominika Biernackiego około 1928 roku. To wyjątkowy instrument, który charakteryzuje się wiatrownicami stożkowymi, a jego kontuar zastosowano w systemie upustowym. Warto zaznaczyć, że instrument przeszedł częściowy remont w okolicach 2006 roku, kiedy to wymieniono membrany w manuałach I oraz pedalowym.
Dyspozycja organów przedstawia się następująco:
Manuał I | Manuał II | Manuał III | Pedał |
---|---|---|---|
1. Pryncypał 16′ | 1. Salicet 16′ | 1. Flet łagodny 16′ | 1. Kontrabas 16′ |
2. Bourdon 16′ | 2. Pryncypał skrzypcowy 8′ | 2. Cremona 8′ | 2. Violonbas 16′ |
3. Pryncypał 8′ | 3. Fagot 8′ | 3. Waltornia 8′ | 3. Subbas 16′ |
4. Gamba 8′ | 4. Bachflet 8′ | 4. Koncertflet 8′ | 4. Harmonikbas 16′ |
5. Amabilis 8′ | 5. Klarnet 8′ | 5. Aeolina 8′ | 5. Puzon 16′ |
6. Kwintaton 8′ | 6. Obój 8′ | 6. Vox coelestis 8′ (od c) | 6. Echobas 16′ |
7. Trompet 8′ | 7. Gemshorn 4′ | 7. Vox humana 8′ | 7. Fletbas 8′ |
8. Wiolonczela 4′ | 8. Dolce 4′ | 8. Trawersflet 4′ | 8. Oktawbas 8′ |
9. Oktawa 4′ | 9. Kwinta 2 2/3′ | 9. Viola 4′ | 9. Czello 8′ |
10. Kwinta 2 2/3′ | 10. Tercja 1 3/5′ | 10. Waldflet 2′ | _ |
11. Superoktawa 2′ | 11. Rauchkwinta 2 ch. | 11. Ksylofon 4′ | _ |
12. Mikstura 3-5 ch. | _ | _ |
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r.
- Tarnowskie Góry (Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła) [online], musicamsacram.pl [dostęp 07.02.2024 r.]
- Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (stan na 24.02.2023 r.) (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 26.02.2023 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Kościoły":
Kościół św. Mikołaja w Tarnowskich Górach-Reptach Śląskich | Parafia Matki Boskiej Piekarskiej-Matki Sprawiedliwości i Miłości Społecznej w Opatowicach | Parafia św. Katarzyny w Lasowicach | Kościół św. Marcina w Tarnowskich Górach-Starych Tarnowicach (nowy) | Parafia Matki Bożej Uzdrowienie Chorych w Tarnowskich Górach | Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa i Matki Bożej Fatimskiej w Tarnowskich Górach-Strzybnicy | Kościół Przemienienia Pańskiego w Tarnowskich Górach-Bobrownikach Śląskich | Kościół św. Jana Chrzciciela i św. Kamila w Tarnowskich Górach | Kościół św. Marcina w Tarnowskich Górach-Starych Tarnowicach (stary) | Kościół Zbawiciela w Tarnowskich Górach | Kościół św. Anny w Tarnowskich Górach | Parafia św. Mikołaja w Reptach ŚląskichOceń: Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Tarnowskich Górach