Zabytkowa Kopalnia Srebra, znana również jako Zabytkowa Kopalnia Rud Srebronośnych, to fascynująca trasa turystyczna zlokalizowana w Tarnowskich Górach, która otwiera drzwi do niezwykłego świata podziemnych tuneli niegdysiejszej kopalni kruszców srebronośnych. Ta unikalna atrakcja turystyczna została założona w triasowych dolomitach oraz wapieniach, co czyni ją jeszcze bardziej interesującą z geologicznego punktu widzenia.
W roku 2004 Zabytkowa Kopalnia Srebra zyskała status pomnika historii, obejmując zarówno podziemia kopalni rud srebronośnych, jak i sztolnię „Czarnego Pstrąga”. Warto dodać, że od lipca 2017 roku obiekt ten jest wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, będąc częścią zespołu pod nazwą: Kopalnia rud ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach.
Zabytkowa Kopalnia Srebra w Tarnowskich Górach to także jedna z czterech gwiazd Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego. Co więcej, od 2014 roku miejsce to dołączyło do Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego (ERIH), przybierając status tzw. Punktu Kotwicznego. To wyróżnienie podkreśla znaczenie obiektu w kontekście europejskiego przemysłowego dziedzictwa kulturowego.
Informacje ogólne
Kopalnia Srebra to niezwykle fascynujący obiekt usytuowany w Tarnowskich Górach przy ul. Szczęść Boże 81. Jest to jeden z dwóch fragmentów podziemnych wyrobisk Królewskiej Kopalni Fryderyk (niem. Königliche Friedrichsgrube), które zostały udostępnione do zwiedzania w 1976 roku. Historia tej kopalni sięga 1784 roku, kiedy to rozpoczęła swoją działalność, aż do 1911 lub 1912 roku.
Całkowita długość tego podziemnego labiryntu wynosi ponad 150 km i obejmuje liczne wyrobiska, chodniki oraz sztolnie odwadniające. Na głębokości 40 m stworzono turystyczny szlak o długości 1740 m, który ma kształt trójkąta i łączy trzy szyby: „Anioł”, „Żmija” oraz „Szczęść Boże”. Podczas niezwykłej wędrówki turyści mają okazję podziwiać pozostałości przodków górniczych oraz dawne stanowiska pracy i narzędzia z XVIII i XIX wieku.
Szlak turystyczny sąsiaduje z trzema komorami o powierzchni od 500 do 2000 m², z czego blisko 300 metrów trasy trzeba pokonać płynąc łodzią. W 2012 roku, aby wzbogacić doświadczenia zwiedzających, dodano do trasy autentyczne dźwięki z pracy gwarków, w tym efekty związane z zawałem kopalnianym i dźwięki pracujących wózków.
W budynku nadszybia Kopalni Srebra zwiedzający mogą zobaczyć multimedialną wystawę, która została otwarta 20 kwietnia 2012 roku. Ekspozycja prezentuje historię, geologię oraz techniki związane z wydobywaniem i odwadnianiem tarnogórskich podziemi. Na wystawie można zobaczyć wiele cennych artefaktów, takich jak dawne narzędzia, lampy używane w kopalni i maszyny, w tym pierwszą na Górnym Śląsku maszynę parową zainstalowaną w 1788 roku.
Warto również wspomnieć, że na terenie kopalni znajdują się różnorodne udogodnienia, takie jak sala kinowo-konferencyjna, restauracja, sklepy z pamiątkami i minerałami, oraz parking. Co istotne, trasa Zabytkowej Kopalni Srebra jest dostosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych. Mikroklimat w podziemiach utrzymuje stałą temperaturę 10 °C, co sprawia, że zwiedzanie jest komfortowe.
W bezpośrednim sąsiedztwie budynku kopalni znajduje się Skansen Maszyn Parowych, który posiada bogatą kolekcję maszyn parowych stosowanych w dawnym przemyśle. Znajdują się tam eksponaty takie jak walec drogowy, lokomobila, parowozy oraz pompy parowe. Zlokalizowany przy kopalni skansen odnosi się do historii tarnogórskiego górnictwa, a także przypomina o znaczeniu nowoczesnej techniki parowej, która przyczyniła się do jego rozwoju w XIX wieku.
Nowością w tej atrakcji turystycznej jest możliwość przejażdżki Małą Koleją Skansenową, która ma długość 500 metrów. Kolejka ta oferuje niezapomniane wrażenia w otoczeniu zabytkowych maszyn, zapewniając rozrywkę dla całej rodziny. Zabytkową Kopalnią Srebra oraz Sztolnią Czarnego Pstrąga zarządza Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej.
Od 19 października 2006 roku Zabytkowa Kopalnia Srebra została włączona na trasę Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego. Co więcej, podziemia kopalni oraz Sztolnia Czarnego Pstrąga zostały uznane za pomnik historii na mocy rozporządzenia Prezydenta RP z 14 kwietnia 2004 roku (Dz.U. z 2004 r. nr 102, poz. 1062).
Obiekt UNESCO
Zabytkowa Kopalnia Srebra w Tarnowskich Górach to niezwykle ważny obiekt, który zasługuje na uwagę ze względu na swoje bogate dziedzictwo kulturowe. W 2017 roku została zgłoszona przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego jako część wniosku złożonego przez Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej do wpisu na prestiżową listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Wniosek ten nie obejmował jedynie samej kopalni, ale również inne związane z nią obiekty pogórnicze znajdujące się w Tarnowskich Górach, Bytomiu oraz gminie Zbrosławice. Uroczyste wpisanie na listę światowego dziedzictwa miało miejsce podczas 41. sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa, która odbyła się w Krakowie w dniu 9 lipca 2017 roku.
Pozostałe obiekty w kategorii "Muzea":
Inny Śląsk | Muzeum Instytutu Tarnogórskiego | Skansen Maszyn Parowych w Tarnowskich Górach | Muzeum w Tarnowskich GórachOceń: Zabytkowa Kopalnia Srebra